Sự kiện nổi bật ngày 30 tháng 5

Việt Nam

* Nhà vǎn, nhà nghiên cứu, dịch giả Phan Kế Bính sinh nǎm 1875, mất ngày 30-5-1921. Ông quê tại Hà Nội.

Nǎm 1906 ông đỗ cử nhân, không ra làm quan, sống với nghề dạy học. Ông viết báo từ nǎm 1907, phụ trách phần Hán trong Đǎng Cổ Tùng báo. Rồi lần lượt cộng tác với các báo Đông Dương tạp chí, Trung Bắc tân vǎn.

Ông đã có nhiều tác phẩm có giá trị như Nam Hải dị nhân, Hưng Đạo đại vương truyện, Việt Nam phong tục, Việt Hán vǎn khảo. Ông cũng là dịch giả các truyện Tam Quốc chí, Đại Nam điển lễ toát yếu, Việt Nam khai quốc chí truyện.

* Ngày 30-5-1946, nhân dân thủ đô Hà Nội thay mặt cho cả nước mít tinh tiễn Chủ tịch Hồ Chí Minh đi thǎm Pháp với tư cách là thượng khách của chính phủ Pháp. Trước khi lên đường, Hồ Chủ tịch đã nói chuyện với đồng bào cả nước mục đích chuyến đi và 4 điều cần làm để giúp cho cuộc ngoại giao thắng lợi. Đó là:

1. Đoàn kết chặt chẽ, tránh cho cuộc chia rẽ
2. Ra sức cần kiệm cho khỏi nạn đói khổ.
3. Ra sức gìn giữ trật tự, tuyệt đối tuân theo mệnh lệnh của Chính phủ
4. Đối với kiều dân hữu bang phải tử tế, ôn hoà.
Đồng thời người còn gửi tới đồng bào Nam Bộ một bức thư tâm huyết với lời khẳng định nổi tiếng: Đồng bào Nam Bộ là dân nước Việt Nam. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý kia không bao giờ thay đổi.

* Ngày 30-5-1946, báo "Sao vàng" (kế tục báo "Quân giải phóng") là cơ quan tuyên truyền, huấn luyện chiến sĩ của quân ủy hội, ra số đầu tiên.
Toà soạn báo "Sao vàng" ở nhà số 28 phố Triệu Quang Phục (nay là phố Hàng Bài) chủ bút là ông Trần Huy Liệu.

Thế giới

* Vônte Phrǎngxoa Mari aruee (Voltaire Francois Marie Arouet) vǎn sĩ, thi sĩ, kịch sĩ, sử gia, triết gia, và đại biểu xuất sắc của triết học thời kỳ Ánh sáng Pháp. Sinh ngày 22-11-1694 ở Pari. Ông tốt nghiệp đại học luật và làm việc ở toà án, sau chuyển sang viết vǎn. Ông sáng tác nhiều thơ ca, truyện ngắn, sử thi, khảo luận lịch sử và triết học. Nǎm 22 tuổi vì sáng tác những bài thơ châm biếm, ông bị bắt giam và trục xuất khỏi nước Pháp. Khi về nước Vônte đã cho xuất bản tập "Những bức thư triết học" nổi tiếng. Cuốn sách đả kích sự chuyên quyền của giáo hội, chính sách ngu dân và những tục lệ phong kiến lạc hậu.

Về chính trị, Vônte tuy chống lại sự độc đoán của chính quyền chuyên chế nhưng lại đặt hy vọng vào những vị vua sáng suốt thấm nhuần triết học. Đối với nhân dân, ông bảo vệ tích cực những người bị áp bức nhưng không đồng ý bạo động. Ông đả kích kịch liệt Giáo hội thiên chúa giáo nhưng lại tuyên bố "Nếu không có Thượng đế thì phải tạo ra Thượng đế".
Vônte đã có một vai trò to lớn trong việc truyền bá tư tưởng ánh sáng và có ảnh hưởng Cách mạng mạnh mẽ đối với những phần tử tư sản tiên tiến trong cuộc đấu tranh chống chế độ phong kiến.
Vônte mất ngày 30-5-1778.

* Ghêoocghi Valentinovich Plêkhanôp, nhà hoạt động nổi tiếng của phong trào công nhân Nga và quốc tế, là người đầu tiên tuyên truyền chủ nghĩa Mác vào nước Nga.
Ông sinh ngày 11-12-1856. Sau khi tốt nghiệp trung học, ông vào học trường sĩ quan lục quân Pêtecxbua, sau đó học ở Học viện Mỏ. Ông gia nhập tổ chức "Dân tuý", từng về nông thôn hoạt động Cách mạng bị Chính phủ Nga hoàng truy bức, phải trốn ra nước ngoài. Ở nước ngoài ông có điều kiện tiếp xúc với chủ nghĩa Mác và trở thành người Macxit đầu tiên của nước Nga. Nǎm 1883 ông thành lập nhóm Macxit - nhóm "Giải phóng lao động" - để phổ biến chủ nghĩa Mác. Ông còn dịch nhiều tác phẩm của Mác, Ǎngghen ra tiếng Nga và viết nhiều tác phẩm lý luận về chủ nghĩa Mác có giá trị. Plêkhanôp từng thay mặt những người phát xít Nga tham gia đại hội thành lập Quốc tế II ở Pari. Ông đứng trên lập trường Macxit, phê phán chủ nghĩa xét lại và trào lưu cơ hội chủ nghĩa khác trong phong trào công nhân quốc tế. Ông không coi trọng đúng mức vai trò của giai cấp nông dân trong cách mạng. Sai lầm đó là nguồn gốc đưa ông tới quan điểm Mensơvích về sau này.Ông mất ngày 30-5-1918.

Hãy chia sẻ bài viết này với bạn bè của bạn nhé!

Posted in: Mỗi ngày một sự kiện